Πένθος.
Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, το θέμα του πένθους και της απώλειας αντιμετωπίζεται είτε με απάθεια, είτε ως θέμα «ταμπού». Αν και τα θέματα αυτά διδάσκονται έμμεσα στα σχολεία μέσω πολλών γνωστικών αντικειμένων, δεν υπάρχει συστηματική αγωγή για την αντιμετώπιση απωλειών, ενώ η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε τέτοιου είδους ζητήματα φαίνεται να είναι ελλιπής.
Με την έννοια του «πένθους», αναφερόμαστε σε ένα σύνολο προσωπικών αντιδράσεων στην απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Αν και ο καθένας βιώνει με το δικό του τρόπο την απώλεια, όλοι περνούν και πρέπει να περάσουν μια μεταβατική περίοδο, την περίοδο του πένθους, κατά την οποία αποχαιρετάμε ό,τι χάσαμε, γνωρίζουμε την πραγματικότητα και συμβιβαζόμαστε μαζί της.
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλών ειδών απώλειες. Ωστόσο, η διαδικασία του πένθους είναι παρόμοια σε όλα τα είδη. Τα συναισθήματα είναι περίπου τα ίδια είτε το άτομο χάσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο λόγω θανάτου ή λόγω μόνιμης απουσίας, όπως διαζύγιο ή μετανάστευση. Η διαφορά έγκειται, λοιπόν, στην ένταση και στη διάρκεια του πόνου.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν το πένθος είναι η σχέση που είχε αναπτυχθεί, το μέγεθος της συναισθηματικής επένδυσης και ο βαθμός εξάρτησης.
Τα στάδια του πένθους είναι τα εξής:
• το στάδιο της άρνησης: Εδώ το άτομο αρνείται ότι συνέβη το γεγονός και έτσι αυτοπροστατεύεται από τον έντονο πόνο της στιγμής. Συμπεριφέρεται λες και δε συμβαίνει τίποτα.
• το στάδιο του θυμού: Μπορεί να στρέφεται στους άλλους, σε ανώτερη δύναμη ή στον εαυτό ώστε να επιρρίπτει ευθύνες και να εκτονώνει το θυμό του.
• το στάδιο της διαπραγμάτευσης: Γίνεται μια προσπάθεια μέσω επίμονων σκέψεων για επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση.
• το στάδιο της κατάθλιψης που περιλαμβάνει θλίψη, πόνο, απόγνωση και απελπισία και
• το στάδιο της αποδοχής, όπου το άτομο αποδέχεται τη νέα πραγματικότητα και συνεχίζει τη ζωή του.
Λυσικάτου Μαρία
Εκπαιδευτική Ψυχολόγος MSc